نویسنده : علیرضا ریاضی
دکتری علوم و صنایع غذایی
پروبیوتیک از لغت یونانی به معنی “برای زندگی” (for life) گرفته شده است. اساسا سلامت عمومی ما ارتباط زیادی با سلامت دستگاه گوارش ما دارد. جالب است بدانیم بخشی از سلامت روده های ما و به تبع آن سلامتی ما، مربوط به فعالیت باکتریهای موجود در آن است. شاید عجیب باشد که بدانیم در روده بزرگ ما 400 گونه باکتری مختلف به تعداد 10 به توان 14 (عددی غیرقابل تصور!!) وجود دارد. یعنی این تعداد باکتری را در هر لحظه با خود حمل کرده و با آنها زندگی می نماییم!!!!
بخشی از آن باکتریها مفید، بخشی خنثی (یعنی نه مفید و نه مضر) و قسمتی مضر هستند. دسته مفید آنها که برای بدن لازم اند و فعالیت های لازم برای سلامتی را انجام می دهند، پروبیوتیک نامیده می شوند. حال وجه تسمیه ” برای زندگی” که در بالا گفته شد مشخص می گردد. یعنی این دسته برای زندگی ما نیازند و باید در بدن ما باشند.
وظایف باکتریهای پروبیوتیک در بدن انسان چیست ؟ افزایش کارایی سیستم ایمنی بدن، بهبود اسهال، کاهش سطح کلسترول، کاهش سطح عدم تحمل به لاکتوزو فعالیت ضد سرطانی از عملکردهای پروبیوتیک ها در بدن انسان است. این عملکردها قطعی است و طی پژوهشهای متعددی به اثبات رسیده اند.
جالب است بدانیم بطور معمول، روده نوزاد انسان بعد از تولد استریل است. یعنی هیچ باکتری در آن وجود ندارد. بعد از تغذیه با اولین شیری که از مادر دریافت می کند، اولین مجموعه باکتری ها که بطور طبیعی در شیرمادر وجود دارد وارد دستگاه گوارش نوزاد می شود و در آن تکثیر می یابد. بخشی از آنها همان باکتریهای پروبیوتیک هستند که برای بدن لازم اند. دانشمندان طی تحقیق ای، به نوزادان شیر و غذای کاملا استریل و عاری از باکتری دادند. نتایج نشان داد سیستم ایمنی این نوزادان بخوبی رشد ننموده و آنها بسیار ضعیف تر از نوزادانی بودند که از شیر مادر و غذاهای معمولی تغذیه شدند. بعبارت دیگر ورود بخشی از باکتریها بهمراه غذا برای شکل گیری سیستم ایمنی بدن و سلامت دستگاه گوارش، از همان دوران نوزادی لازم است.
شاید بپرسید که چگونه باکتریهای مضر هم که در بدن هستند به ما آسیب نمی رسانند و با ما زندگی می کنند؟ جواب این است که تا وقتی به تعداد کافی باکتری مفید (پروبیوتیک) در روده داشته باشیم غلبه و توازن برقرار شده و امکان ایجاد مشکل توسط دسته مضر سلب می گردد. پس نکته این است که همیشه باید به تعداد کافی باکتری مفید (پروبیوتیک) در روده داشته باشیم.
متاسفانه با افزایش سن و نیز با استرس های روزمره، نوع تغذیه، مصرف داروها (مانند آنتی بیوتیک ها)، بیماریها و … بخشی از باکتریهای مفید (پروبیوتیک) در روده ما از بین می روند، لذا امکان و شرایط غلبه باکتریهای مضر و اختلال در روده و مشکل در سلامت ما بوجود می آید (ببینید استرس حتی قادر است جمعیت باکتریهای مفید روده ما را نیز کاهش دهد!!!).
برای حل این مشکل، دانشمندان باکتریهای مفید (پروبیوتیک) را در خارج از بدن بطورخالص تکثیر داده اند و امکان اضافه نمودن آنها به مواد غذایی نظیر لبنیات (مثلا ماست) را فراهم کرده اند. لذا با مصرف این محصولات جبران کمبود (بخش از دست رفته) آنها در بدن را می نماییم.
لذا براساس دلایل گفته شده که مبتنی بر تحقیقات علمی می باشد، توصیه می شود، هر از گاهی از محصولات پروبیوتیک بازار مانند ماست، پنیر و … بمنظور تقویت و تنظیم سیستم ایمنی بدن و بهره مندی از سایر اثرات آن، استفاده نمایید.
نقل مطلب با ذکر منبع بلامانع است.
